วันศุกร์ที่ 17 กันยายน 2564 เวลา 13.30 นาฬิกา ณ ห้องแถลงข่าว ชั้น 1 อาคารรัฐสภา นายอภิชาติ ศิริสุนทร และนายมานพ คีรีภูวดล ส.ส.พรรคก้าวไกล และคณะ แถลงข่าวกรณีการอนุมัติโครงการผันน้ำยวม สืบเนื่องจากคณะกรรมการสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ (กกวล.) ได้เห็นชอบรายงานผลการศึกษาทางสิ่งแวดล้อม (EIA) โครงการผันน้ำยวมสู่เขื่อนภูมิพล เมื่อวันที่ 15 ก.ย. 64 แต่ได้มีกระแสคัดค้าน ท้วงติง และข้อร้องเรียน ทั้งจากประชาชนในชุมชนท้องถิ่นในพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบจากโครงการ กลุ่มนักวิชาการ เครือข่ายประชาสังคมด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม รวมทั้งเครือข่ายสิทธิชุมชน/สิทธิมนุษยชน จึงเรียกร้องให้รัฐบาลพิจารณาข้อมูลอย่างรอบด้าน ตามข้อสังเกตสำคัญ 3 มิติ ได้แก่ 1. มิติภาพรวมของการดำเนินโครงการ ว่าเหตุใดจึงมีความพยายามเร่งรัดโครงการอย่างไม่ปกติ เนื่องจากทุกคนกำลังเผชิญกับสถานการณ์การแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (โควิด-19) ทั้งที่เป็นโครงการขนาดใหญ่ ใช้งบประมาณสูง ส่งผลกระทบต่อชีวิตประชาชนในหลายพื้นที่และระบบนิเวศหลายลุ่มน้ำ ซึ่งเป็นฐานทรัพยากรสำคัญของสังคมและยังเกี่ยวข้องกับมิติความมั่นคงชายแดนของไทยและประเทศมหาอำนาจที่มักถูกนำมาอ้างอิงเพื่อให้ความช่วยเหลือด้านการลงทุน 2. มิติการมีส่วนร่วมและขั้นตอนการรายงานผลกระทบ โดยมีการร้องเรียนว่าประชาชนได้รับทราบข้อมูลอย่างจำกัด ไม่ได้รับทราบรายละเอียดการดำเนินโครงการ และผลกระทบทุกมิติ เข้าไม่ถึงในบางกระบวนการที่มีความพยายามคัดเลือกเฉพาะบางกลุ่มเข้าร่วมรับฟังข้อมูล โดยเฉพาะกลุ่มพี่น้องชาติพันธุ์ที่มี ข้อจำกัดด้านภาษาและการสื่อสาร รวมทั้งการรับรู้และเข้าใจเกี่ยวกับรายละเอียดของโครงการว่าจะกระทบกับชีวิตอย่างไร ทั้งนี้ ยังมีข้อร้องเรียนต่อ EIA ที่พบว่ามีการบิดเบือนข้อมูล การอ้างกระบวนการการมีส่วนร่วมที่แอบอ้างหลักฐานเท็จ จึงนับเป็นรายงานที่ไร้คุณภาพ ไม่มีความน่าเชื่อถือ ไม่สะท้อนความเป็นจริง ถูกทำขึ้นเพียงเพื่อตอบสนองต่อขั้นตอนการอนุมัติโครงการเท่านั้น ไม่มีความโปร่งใสและจริงใจตั้งแต่แรกเริ่ม 3. มิติการสูญเสียพื้นที่ป่า ซึ่งนิเวศคุณค่าสำคัญที่โครงการจะพาดผ่านทั้งพื้นที่ป่าสงวนหลายแห่ง พื้นที่เตรียมประกาศเป็นป่าอนุรักษ์ และพื้นที่คุณภาพลุ่มน้ำชั้น 1A ซึ่งกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม มักจะเข้มงวดอย่างมากด้านการอนุรักษ์กับประชาชนที่อยู่อาศัยในพื้นที่ แต่กลับไม่สนใจต่อโครงการขนาดใหญ่เช่นนี้ และยังมีกรณีความเสี่ยงจากแผ่นดินไหว การสูญเสียสมดุลนิเวศสิ่งแวดล้อม และวิถีชีวิตของประชาชนที่จะไม่สามารถชดเชยหรือนำกลับคืนมาได้อีกอย่างถาวร
ทั้งนี้ นายอภิชาติ ศิริสุนทร ในฐานะประธานคณะ กมธ.การที่ดิน ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม กล่าวว่า จะเชิญประชาชนในพื้นที่ ที่ได้รับผลกระทบในโครงการดังกล่าวมาให้ข้อมูล และนำส่งไปยังรัฐบาลเพื่อพิจารณาต่อไป |
